"Σου πουλάω ένα νεφρό. Πόσα δίνεις;"

Αδίστακτοι μεσάζοντες πλουτίζουν με τη δυστυχία απελπισμένων ανθρώπων και με την επιθυμία ευκατάστατων Δυτικών για άλλα 10 χρόνια ζωής

Γεια σας. Πουλάω ένα από τα νεφρά μου γιατί έχω οικονομική ανάγκη. Είμαι 18 χρονών και υγιής. Είμαι από το Τσικλάγιο του Περού. Η αδερφή μου πρέπει να κάνει μια σοβαρή εγχείρηση… Ζητάω 10.000 δολάρια».

Το να βρει κανείς αγγελίες σαν κι αυτή στο Ιντερνετ είναι σχετικά εύκολο. Αν χτυπήσει σε κάποια μηχανή αναζήτησης «kidney for sale» («πωλείται νεφρό») ή κάτι σχετικό και ψάξει λίγο, θα βρει δεκάδες.

Πίσω από μια τέτοια αγγελία βρίσκεται ένας μεσάζοντας, ο οποίος πλουτίζει με τη δυστυχία κάποιων απελπισμένων ανθρώπων και τροφοδοτεί αυτό που έχει επικρατήσει να λέγεται στην καθομιλουμένη «μεταμοσχευματικός τουρισμός». Είναι αυτό που οδηγεί κάποιον ευκατάστατο Δυτικό που θέλει να αποφύγει τις λίστες αναμονής να ταξιδέψει εκτός της χώρας του για να πάρει το νεφρό ενός Περουβιανού ή ενός Πακιστανού ή τους κερατοειδείς κάποιου εκτελεσμένου κατάδικου στην Κίνα.

Από τη μια βρίσκεται ο ασθενής που θέλει να αγοράσει 10 με 16 χρόνια ζωής (μέσος όρος για όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση). Από την άλλη ο μεσάζοντας κι ενδιάμεσα ένα νομικό κενό, που μετατρέπει κάποιες χώρες σε παράδεισο γι’ αυτές τις δραστηριότητες, παρότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι τέτοιες πρακτικές θα πρέπει να θεωρούνται εγκληματικές πράξεις και υπάρχει η νομική βάση για να διώκονται ως τέτοιες. Το 10% των μεταμοσχεύσεων εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία.

Το εμπόριο οργάνων είναι νόμιμο σε κάποιες χώρες, όπως Ινδία, οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, αλλά δύσκολα ελέγχεται και η προσφορά δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ένα εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο προτού προλάβουν να βρουν μόσχευμα. Περίπου 1.600.000 άνθρωποι βρίσκονται σε διαδικασία αιμοκάθαρσης, ενώ πραγματοποιούνται μόλις 67.000 μεταμοσχεύσεις νεφρού το χρόνο. Αυτό κάνει τη μεσιτεία μια πολύ επικερδή ενασχόληση.

Πώς γίνεται η δουλειά
Κάποια κυρία «Τζένι Λι» από τη Σιγκαπούρη εμφανίζεται στην ιστοσελίδα ενός μεσάζοντα και περιγράφει ότι στα 60 της ζει μια φυσιολογική ζωή χάριν μεταμόσχευσης που της έγινε στην Κίνα. Λέει επιπλέον ότι οι υποψήφιοι λήπτες δεν θα πρέπει να νιώθουν κανένα φόβο και να μην πιστεύουν όσα δημοσιεύονται για αποτυχημένες εγχειρήσεις.

Η δουλειά γίνεται ως εξής: Ο ασθενής, αφού βρει μια αγγελία που τον ενδιαφέρει, επικοινωνεί με το μεσάζοντα και αφού συναντηθεί μαζί του και κάνει τις απαραίτητες εξετάσεις ταξιδεύει μετά στην Κίνα ή όπου αλλού για την εγχείρηση. Ο μεσάζοντας έχει βρει ήδη το δότη και έτσι οι λίστες αναμονής παρακάμπτονται.

Το κόστος σ’ αυτή την περίπτωση για την Κίνα είναι περίπου 45.000 ευρώ. Για άλλες χώρες κυμαίνεται από 30.000 ως 80.000 ευρώ. Στην περίπτωση της Κίνας οι ίδιοι οι μεσάζοντες παραδέχονται ανοιχτά ότι το όργανο που θα μεταμοσχευθεί προέρχεται από κάποιον εκτελεσμένο κατάδικο.

Σε έκθεσή του το 2004 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υγείας αναφέρει ότι ένα ζευγάρι κερατοειδών χιτώνων στην Κίνα από κάποιον εκτελεσμένο κατάδικο κοστίζει 3.500 ευρώ. Στο Μουμπάι 1.200. Ενα νεφρό στην Ινδία κοστίζει από 1.800 ως 3.000.

Αυτές είναι όμως οι τιμές στο «δρόμο». Στην ουσία ισχύουν μόνο αν μπει κανείς σε λίστα νοσοκομείου, όπου η τελική τιμή μαζί με τα υπόλοιπα έξοδα φτάνει περίπου τα 16.000 ευρώ. Αυτό όμως είναι χρονοβόρο. Κι εδώ έρχεται ο μεσάζοντας που θα δώσει τη γρήγορη λύση στον απελπισμένο ασθενή και στο δότη που έχει ανάγκη τα χρήματα.

Το γραφείο liver4you, για παράδειγμα, με έδρα το Λος Αντζελες χρεώνει για μεσιτικά από 20.000 ευρώ και πάνω ανάλογα με τη δυσκολία της επέμβασης. Ετσι ανεβαίνει ο λογαριασμός. Οσο για το δότη, το πολύ να πάρει 1.500 ευρώ...


(του Kωστα Πλιακου, απο τον σημερινο Ελευθερο Τυπο)